Karol Rożniewski

kupiec

Karol Rożniewski urodził się 28 stycznia 1905 r. w Gnieźnie. Jego rodzicami byli Teofil i Aleksandra z Wysockich. Po ukończeniu edukacji, w wieku 16 lat wyprowadził się z domu i wyjechał na Śląsk, do Lublińca, gdzie od pewnego czasu mieszkali jego dwaj starsi bracia: Bogdan i Romuald. W 1921 r. jako szesnastolatek o patriotycznych poglądach brał udział w III powstaniu śląskim, walcząc o polskość Śląska. Po jego zakończeniu podjął pracę w prowadzonym przez swojego najstarszego brata Romualda sklepie. W latach 1924–1926 odbył służbę wojskową, początkowo w 5 Dywizjonie Samochodowym, a następnie jako pisarz w 6 Pułku Artylerii Lekkiej. Po odbyciu służby poznał Emmę Goluzdę, której rodzice prowadzili w Lublińcu zajazd-restaurację. Jej rodzina pochodziła ze Starych Siołkowic na Opolszczyźnie. Po przyłączeniu części Górnego Śląska do Polski w 1922 r. musiała uciekać z rodzinnej miejscowości z powodu represji niemieckich za jej wieloletnie zaangażowanie w krzewienie polskości. Karol i Emma przenieśli się do Chropaczowa, gdzie założyli własny sklep spożywczy. Tamże, 10 lipca 1932 r. zawarli związek małżeński. Rok później urodziła się ich córka Krystyna, która jednak niebawem zmarła, a w 1934 r. przyszedł na świat ich najstarszy syn Tadeusz. Następnie rodzina przeprowadziła się do Brzozowic-Kamienia, gdzie zamieszkali i również prowadzili sklep spożywczy.

Karol Rożniewski, jako uczestnik III powstania śląskiego często demonstrujący swoje patriotyczne poglądy, wraz z małżonką brał udział w sypaniu Kopca Wyzwolenia w Piekarach Śląskich, a w uznaniu bezinteresownej pracy organizacyjnej, poświęconej realizacji Pożyczki Narodowej 27 lutego 1934 r. otrzymał Odznakę Pamiątkową Pożyczki Narodowej.

Po wybuchu II wojny światowej Karol Rożniewski został powołany do służby w Wojsku Polskim, ale nie udało mu się dotrzeć do swojej jednostki. W międzyczasie, po wkroczeniu jednostek Wehrmachtu do Brzozowic-Kamienia jego sklep został skonfiskowany, a jego żona wraz z synem wyrzucona przez Niemców z mieszkania. Emma znalazła schronienie w Chorzowie u swojej matki Franciszki. Ta obawiając się, że po powrocie jej zięć zostanie wydany w ręce Gestapo przez nowych lokatorów jego mieszkania, codziennie wychodziła na drogę prowadzącą do Brzozowic-Kamienia mając nadzieję, że uda się jej go spotkać i ostrzec. Tak też się stało i któregoś dnia przyprowadziła go do swojego mieszkania, gdzie zastał żonę i syna.

Prawdopodobnie 13 kwietnia 1940 r., Karol Rożniewski został zatrzymany w Chorzowie w ramach „Intelligenzaktion” i osadzony w niemieckim obozie koncentracyjnym w Dachau. Przebywał w bloku 16/I i otrzymał numer obozowy 13053. W tym czasie jego żona czyniła intensywne starania o zwolnienie męża prowadząc korespondencję z wieloma niemieckimi instytucjami oraz przesyłając środki finansowe dla uwięzionego. Po upływie pięciu miesięcy Karol Rożniewski został przeniesiony do niemieckiego obozu koncentracyjnego w Oranienburgu. Z kartki pocztowej wysłanej z obozu 30 września 1940 r. wynika że przebywał w Bloku i posiadał numer obozowy 31529. Starania żony okazały się skuteczne i 25 lutego 1942 r. Karol Rożniewski został zwolniony.

Gdy przybył do Chorzowa i zadzwonił do drzwi był tak wycieńczony, że jego żona rozpoznała go jedynie po ubraniu w którym został dwa lata wcześniej zatrzymany. Ojciec wrócił wycieńczony, ważył zaledwie 48 kilogramów przy wzroście ponad 170 cm – wspominał jego syn Janusz. Gdy sytuacja militarna III Rzeszy stawała się krytyczna, we wrześniu 1944 r. Karol Rożniewski został wcielony de Wehrmachtu, natomiast w marcu 1945 r. urodził mu się drugi syn – Eugeniusz. Karol Rożniewski stacjonował początkowo w Ostrawie, a następnie został przeniesiony do Jugosławii, gdzie w maju 1945 r. dostał się do niewoli jugosłowiańskiej. Po zakończeniu II wojny światowej został zwolniony i 28 sierpnia 1945 r. dotarł do Sanoka, gdzie przekroczył granicę Polski. Niebawem, 11 września tego samego roku urodził się jego trzeci syn Janusz. Po zakończeniu wojny, rodzina powróciła do mieszkania w Brzozowicach-Kamieniu i do prowadzenia sklepu. Ponieważ władze dążyły do wyeliminowania prywatnej działalności gospodarczej, następowały stałe utrudnienia praktycznie uniemożliwiające prowadzenie sklepu. W takich warunkach zapadła decyzja o oddaniu sklepu państwu i podjęciu zatrudnienia w uspołecznionych strukturach handlu. W następnych latach, po przeprowadzce w 1948 r. do Bytomia, Karol Rożniewski był pracownikiem Powszechnej Spółdzielni Spożywców „Społem”. Zmarł w 1967 r.