Jadwiga Murzynowska

nauczycielka

Jadwiga Murzynowska urodziła się 12 września 1892 r. w Nieborowie. Otrzymała gruntowne wykształcenie, uzyskując tytuł doktora. W latach trzydziestych XX wieku przeniosła się do Będzina, gdzie podjęła pracę w Prywatnym Gimnazjum Żeńskim Wandy Replińskiej, mieszczącym się przy ul. Kościuszki. Pełniła funkcję dyrektora szkoły, do której uczęszczały uczennice pochodzące z różnych grup społecznych. Wiele z nich wywodziło się z mieszkających w Będzinie rodzin żydowskich. Zajęcia z judaizmu prowadził dla nich Abraham Gertner. W 1933 r. w gimnazjum założony został przez Zofię Homajer hufiec szkolny Przysposobienia Wojskowego Kobiet.

Obok realizacji misji edukacyjnej kierowana przez dr Jadwigę Murzynowską placówka dbała także o wpajanie swoim uczennicom przywiązania do Ojczyzny. Dowodzi tego umieszczony w kronice klasy, w roku szkolnym 1933–1934 przez uczennicę Danutę Chropaczówną wpis: Odszedł siwy, kochany Wódz w niebieskim mundurze. Odszedł, by nie wrócić, odszedł na wieki. Nie zobaczymy już Dziadka! Zwycięski orzeł opuścił swoje gniazdo! Nie zobaczymy już dobrej steranej troskami twarzy w oknie Belwederu. Nie zobaczymy już nigdy, siwej głowy pochylonej do późnej nocy nad biurkiem. Nie będzie już czuwał nad nami Komendant. Leży teraz w trumnie… Waleczna pierś upięta orderami, a w rękach, które nieraz chwytały za miecz w obronie Ojczyzny, trzyma teraz poczerniały w bojach obrazek Matki Boskiej Ostrobramskiej, którą ukochał ponad wszystko. Na rękach przyjaciół przeniesiony na lawetę armatnią Marsz. J. Piłsudski przyjmuje ostatnią na tej ziemi defiladę.

Po wybuchu II wojny światowej i wkroczeniu oddziałów Wehrmachtu szkoła została zamknięta. Jej wyposażenie zostało zniszczone i rozgrabione. Jadwiga Murzynowska, wraz z innymi nauczycielami z Będzina, przystąpiła do organizowania tajnego nauczania.

Prowadzona przez Gestapo działalność, mająca na celu sporządzenie list osób stanowiących potencjalne zagrożenie dla III Rzeszy, umożliwiła przeprowadzenie wiosną 1940 r. fali aresztowań przedstawicieli polskich elit, w tym w szczególności nauczycieli. Murzynowska Jadwiga urodzona 12.09.1892 w Nieborowie z zawodu nauczycielka, stan cywilny: wolny, narodowość: polska, wyznanie: rzymsko-katolickie, zamieszkała w Będzinie przy ul. Koszarowej 2/24. W dniu 22 maja 1940 r. została zatrzymana w toku akcji przeciwko polskiej inteligencji i przeniesiona 23 maja 1940 r. do obozu koncentracyjnego dla kobiet w Ravensbrück – odnotowano w kartotece katowickiego Gestapo. Podstawą zatrzymania było zarządzenie Głównego Urzędu Bezpieczeństwa Rzeszy (niem. Reichssicherheitshauptamt – – RSHA) w Berlinie nr IV D 2-480/40, nakładające na wytypowane wcześniej osoby tzw. areszt ochronny. W niemieckiej dokumentacji zwraca uwagę stwierdzenie uzasadniające podjęcie decyzji o zatrzymaniu i osadzeniu w obozie: Ist fanatische Polin – jest fanatyczną Polką.

W niemieckim obozie koncentracyjnym w Ravensbrück Jadwiga Murzynowska przebywała aż do 16 stycznia 1945 r. Po powrocie do Będzina znalazła się w gronie założycieli Miejskiej Biblioteki Publicznej. Angażowała się również w działalność Ogniska Związku Nauczycielstwa Polskiego w Będzinie, wchodząc w skład jego zarządu. W latach 1945–1950 pełniła funkcję przewodniczącej Wydziału Szkolnictwa Średniego Oddziału Powiatowego ZNP. Jadwiga Murzynowska zmarła bezdzietnie w Będzinie 9 stycznia 1970 r.